De afgelopen week was het volop in het nieuws: er is mogelijk een nieuw wondermiddel tegen het Coronavirus. Iets waar we al sinds het begin van de pandemie naar op zoek zijn is eindelijk uitgevonden! Goed nieuws, zou je denken. Maar hoe zit dit eigenlijk precies? En wat is hier van waar?
Een virusremmer
Molnupiravir, zo heet het middel waar het om gaat, is een nieuw anti-viraal medicijn. Een virusremmer dus. Virusremmers werken doordat ze er voor zorgen dat een virus zich niet meer goed kan vermenigvuldigen. Dit remt de verspreiding van het virus in het lichaam en geeft het lichaam de tijd om het virus op te ruimen. Virusremmers werken vaak het beste wanneer ze vroeg in de ziekte worden gegeven omdat dit het moment is waarop het virus zich gaat vermenigvuldigen. Er zijn verschillende soorten virusremmers op de markt die op hun beurt weer werken tegen verschillende virussen. Veel van de bestaande virusremmers zijn de afgelopen tijd getest op hun werkzaamheid tegen het Coronavirus. De enige die iets van effect liet zien was Remdesevir.(1) Mensen die in het ziekenhuis Remdesevir kregen tijdens een opname met Covid-19 blijken iets minder lang ziek (gemiddeld 11 in plaats van 15 dagen) dan mensen die het middel niet kregen, maar het heeft geen effect op de totale duur van opname, hoe ernstig ziek mensen werden of sterfte. Best fijn dat mensen iets minder lang ziek waren dus, maar verder niet zo interessant.
Er is hoop: minder sterfte door Molnupiravir
Molnupiravir zou anders zijn. In een persbericht wat afgelopen week uit kwam deelt de fabrikant de voorlopige uitkomsten van het wetenschappelijke onderzoek wat ze hebben gedaan met deze nieuwe virusremmer.(2) Over de hele wereld hebben de onderzoekers tot nu toe 775 patiënten die ≤5 dagen Covid-19 hadden én een hoog risico zouden lopen om ernstig ziek te worden (ze hadden allemaal onderliggende problemen zoals suikerziekte, hartziekte, obesitas of oudere leeftijd) geïncludeerd. De helft van deze mensen kreeg Molnupiravir, de andere helft een nepmedicijn. Vervolgens werd er gekeken hoeveel mensen op dag 29 (nog) opgenomen waren of waren overleden. En wat bleek? Volgens de voorlopige uitkomsten in het persbericht overleed er niemand in de Molnupiravir groep, terwijl in de andere groep 8 mensen overleden. Een behoorlijk verschil dus!
Maar ook een behoorlijke slag om de arm!
Het is echter belangrijk om je te realiseren dat we dit nieuws alleen nog maar kennen vanuit een persbericht van de fabrikant! Het onderzoek is nog niet gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift en er is nog geen controle geweest (peer review). Dit terwijl de fabrikant wel een belang heeft bij het positief tonen van de resultaten in een persbericht. Sterker nog, de Amerikaanse overheid heeft op basis van dit persbericht al 1.7 miljoen dosis Molnupiravir aangeschaft! Maar als we iets van de afgelopen tijd hebben geleerd wat betreft de wetenschap is het wel: eerst de echte data zien in een wetenschappelijk peer-reviewed tijdschrift, dan geloven.
Wat weten we nog niet?
Naast dat we de echte data nog niet gezien hebben en niet weten of het middel écht zo effectief is, weten we bijvoorbeeld ook nog niet of en hoe goed het middel werkt wanneer iemand al langer dan 5 dagen Covid-19 heeft. Deze mensen werden immers niet bestudeerd. Dat terwijl de symptomen ook na 5 dagen pas kunnen ontstaan. Ook weten we niet of het middel misschien alleen effectief is wanneer je het heel vroeger neemt, bijvoorbeeld op dag 1. Als dat zou is zou dat in de praktijk behoorlijk ingewikkeld kunnen worden, want dan moet je er wel heel vroeg bij zijn. We weten ook niet of het ook werkt wanneer je geen hoog risico loopt om ernstig ziek te worden. Hoe en of het werkt bij mensen die gevaccineerd zijn, en of het dan nog zinvol is. Welk effect het heeft op immuniteit. Wat de kans is dat een virus resistent wordt tegen het middel. En ook niet onbelangrijk: wat de bijwerkingen zijn op langer termijn (het middel zou namelijk zoogdiercellen kunnen beschadigen). (3)
Geen vaccinatie meer nodig?
Ook als Molnupiravir zo goed blijkt te werken als de fabrikant zegt zal het middel vaccinatie níet vervangen. Voorkomen blijft altijd belangrijker dan genezen. Wel zal het een grotere rol kunnen gaan spelen in de behandeling van Covid-19, bijvoorbeeld in de zorg voor mensen die zich niet kunnen of willen laten vaccineren, of waarbij vaccinatie minder goed werkt.
Pil tegen long-Covid
Hypothetisch zal er tevens een rol kunnen zijn in het voorkomen van long-Covid. Ook mensen die geen hoog risico lopen op ernstig ziek worden door het Coronavirus kunnen immers alsnog langdurige klachten krijgen na infectie. Potentieel zou dit voorkomen kunnen worden door het virus vroegtijdig aan te pakken. Potentieel ja. Of dit ook echt zo zal zijn? De tijd zal het leren...
PS: Wil je meer weten over long-COVID?
Dat kan! Op maandag 18 oktober om 12.00 uur spreekt Heleen live op Instagram met longarts prof. Frits Franssen over long-COVID. Je hoeft je hier niet voor aan te melden. Volg @Makesciencework op Instagram en zit 18 oktober om 12.00 uur klaar. Er verschijnt automatisch een pop-up in stories zodra de live sessie start.
Speciaal voor zorgverleners: webinar long-COVID
Speciaal voor zorgverleners (artsen, verpleegkundigen/PA/VS, fysiotherapeuten, ergotherapeuten en andere zorgverleners) organiseren we op dinsdag 19 oktober een webinar over long-COVID. Hier leer je van prof.dr.Franssen alles over long-COVID en wat jij als zorgverlener wilt en moet weten👌
Referenties
Disclaimer: Deze blog is geschreven vanuit mijn perspectief als arts. Ik geef in deze blog geen medisch advies, maar probeer de informatie te geven waarmee jij zelf verder kunt. De blog is gebaseerd op de informatie die voor mij beschikbaar is op het moment van schrijven, d.d. 10-10-21. Ik word niet betaald of gesponsord voor het schrijven van deze blog, noch door mijn ziekenhuis, noch door de overheid of de farmaceutische industrie. Voor meer actuele informatie: ga naar www.rivm.nl