Nu het nieuwe Corona virus, SARS-CoV19, zich steeds verder in Nederland (en de wereld) heeft verspreid, is de kans steeds groter dat iemand het virus bij zich draagt. Dit hoeft je niet eens echt te merken: het merendeel van de mensen heeft immers milde klachten zoals een snotneus of hoesten. In het ziekenhuis zijn we vooralsnog goed beschermd, met mondkapjes, spatbrillen en beschermende kleding. Maar hoe zit dat precies wanneer je buiten het ziekenhuis, bijvoorbeeld op straat, je medemens wilt helpen? Bijvoorbeeld in het geval van een reanimatie?
Reanimatie veroorzaakt door Covid-19
Wanneer iemand in reanimatie setting raakt door het Corona virus, is die persoon vaak al ontzettend ziek. De oorzaken voor een reanimatie door Corona kunnen bij het hart liggen, bijvoorbeeld door een ontsteking van het hart (myocarditis) door het virus. Vaker zal in het kader van Corona een hartstilstand veroorzaakt worden door zuurstoftekort vanuit de longen. Dit gebeurt niet plots, maar heeft een aanloop van toenemende ernstige benauwdheid en koorts. Oftewel, deze mensen zullen vaak al in het ziekenhuis aanwezig zijn omdat ze opgenomen liggen met deze klachten. De kans dat je op straat iemand in reanimatie setting treft waarbij de reanimatie veroorzaakt wordt door het Corona virus is daarom waarschijnlijk erg klein.
Andere oorzaken
Reanimaties op straat worden dus waarschijnlijk niet direct veroorzaakt door het Corona virus zelf, maar door andere meer gebruikelijke aandoeningen, zoals een hartinfarct. Maar, omdat het Corona virus zich inmiddels zo ver heeft verspreid, is de kans aanwezig dat deze persoon naast het hartinfarct óók het Corona virus bij zich draagt. Dit kan toevallig naast elkaar ontstaan, bijvoorbeeld bij iemand die al hartklachten had en nu ook milde klachten van het Corona virus. Maar het kan ook hand in hand gaan. Zo kan het Corona virus bijdragen aan het ontstaan van hartinfarcten bij mensen met al aanwezige, maar nog niet symptomatische aderverkalking. Dit is overigens ook zo bij andere virussen zoals het Influenza (griep) virus.
Niet reanimeren?
Dit is geen reden om niet een reanimatie te starten wanneer dat nodig is, dit kan immers levensreddend zijn! Ook zou het erg jammer zijn wanneer er geen reanimatie word gestart, terwijl de patiënt helemaal niet het virus bij zich draagt. Helaas weet je niet altijd zeker of iemand wel of niet besmet is. Daarom is het zaak om jezelf als (burger)hulpverlener te beschermen. Corona is een virus wat zich onder andere via druppels verspreid. Het gaat hierbij om bijvoorbeeld hoestdruppels of slijm dat vanuit de mond omhoogkomt. De beste bescherming hiertegen zijn FFP2/3 of N95 mondkapjes en spatbrillen. Maar vanwege de schaarste aan mondkapjes is het altijd bij je dragen van een mondkapje geen reële optie.
Wat dan wel?
De Nederlandse reanimatie richtlijnen voor basale reanimatie geven momenteel aan dat de (burger)hulpverlener bij een Corona bewezen-positieve patiënt die gereanimeerd moet worden alleen maar de AED gebruikt. Oftewel, je controleert niet de ademhaling, opent niet de mond, doet geen mond-op-mond beademing en je doet geen borstcompressies. Gelukkig zal deze situatie vanwege bovengenoemde redenen niet vaak voor komen. Ook wanneer je niet weet of iemand Corona-positief is (het merendeel van de gevallen) zijn er wijzigingen in het protocol om jezelf te beschermen. Om een reanimatie setting te herkennen luister je niet meer naar de ademhaling (je hoofd zit dan te dicht bij de mond en dus de druppels van de patiënt), je kijkt alleen. Vervolgens start je bij afwezige ademhaling wel borstcompressies, maar doet geen mond-op-mond beademing. De AED mag je hier ook gewoon gebruiken.
Geen mond-op-mond beademing, is dat dan niet erg?
Het niet geven van mond-op-mond beademing bij een reanimatie op straat is gelukkig meestal niet erg. Studies laten zien dat de meeste mensen de eerste 5 minuten in een reanimatiesetting nog genoeg zuurstof in hun bloed hebben zitten. Je hoeft dus niet per se direct mond-op-mond beademing toe te passen om dit aan te vullen, en kunt er ook voor kiezen om alleen continu borstcompressies te geven. Er is echter één uitzondering. Wanneer zuurstofgebrek de oorzaak is van een reanimatiesetting moet er wél direct zuurstof gegeven worden. De kans hierbij is groot bij drenkelingen, mensen die al fors benauwd waren, en bij kinderen. De aangepaste richtlijnen geven daarom aan om bij kinderen wél mond-op-mond beademing te geven, zelfs als zij verdacht zijn voor Corona.